Gaz łupkowy niekonwencjonalną energią przyszłości?
Gaz pochodzący z łupków osadowych wydobywa się już ponad 10 lat, głównie na terytorium Stanów Zjednoczonych, gdzie jego zasoby są największe. Dzisiejsza Europa stanęła przed możliwością korzystania z tego alternatywnego źródła energii. To głównie szansa dla Polski, gdzie odkryto do tej pory najpokaźniejsze złoża gazu łupkowego. Toczące się spory dotyczące kosztów eksploatacji, dostępności oraz rentowności jego wydobycia do dziś nie przynoszą klarownej odpowiedzi. Spór rozgrywa się także wokół potencjalnych zagrożeń ekologicznych, jakie mogą nieść hydrauliczne odwierty, wycieki metanu lub emisje dwutlenku węgla podczas spalania gazu.
Pochodzenie i wiek gazu – mezoziczny przedmiot zainteresowania świata
Gaz ziemny powstaje w wyniku rozkładu materii organicznej na przestrzeni wieków. Naturalne, wewnętrzne ciepło Ziemi podgrzewa tę organiczną masę, która wytrącając frakcje ropy naftowej produkuje gaz ziemny unoszący się w górę, do momentu napotkania skał ograniczających jego dalszą wędrówkę. Łupki skalne to pierwotny obszar wytrącania gazu, który zostaje w nich zablokowany bez możliwości ulotnienia. Od tego momentu mówimy o niekonwencjonalności gazu, a zatem głównej trudności - jego wydobyciu.
Technologia wydobycia
Niekonwencjonalność gazu łupkowego wiąże się z niską rentownością jego eksploatacji. Rozproszony w porach skalnych wymaga innowacyjnych metod technologicznych. Szczelinowanie hydrauliczne jest techniką zainicjowaną w 2003 roku i stosowaną do dziś. Polega na wypełnieniu pionowo – horyzontalnego odwiertu wodą pod ciśnieniem 600 atmosfer, a następnie wtłoczeniu w powstałe szczeliny piasku, co zapobiegnie ich wtórnemu zamykaniu. Metoda jest wciąż ulepszana, głównie w związku z zastosowaniem zamienników dla wody i piasku.
Zagrożenie ekologiczne – potencjalne czy realne?
Wiele mówi się dziś o potencjalnych zagrożeniach płynących z eksploatacji złóż gazu łupkowego. Porusza się głównie kwestie dotyczące zanieczyszczenia atmosfery w związku dużą emisją dwutlenku węgla czy wyciekami metanu obecnymi podczas wydobycia gazu. Wszelkie głosy sprzeciwu wydają się być nieuzasadnione porównując emisję szkodliwych substancji przy spalaniu węgla i gazu. W obu przypadkach ekologiczne zagrożenie jest niemal identyczne. Szkodliwość prac towarzyszących wydobyciu jest także analogiczna, jak podczas eksploatacji innych rodzajów energii.
Tak niejednorodny podział stanowisk dotyczących kwestii wydobycia gazu łupkowego wiąże się bardziej z finansowym interesem poszczególnych frakcji. Ponętna idea uniezależnienia się od dotychczasowych dostawców gazu oraz niezwykła wizja Polski jako przodującego potentata gazu łupkowego, którą przedstawiono społeczeństwu stanowi wciąż kwestie nierozstrzygniętą. Nie ma wątpliwości co do faktu, że na terytorium kraju odkryto pokaźne złoża tego niekonwencjonalnego surowca, aczkolwiek problemy związane z technologią jego wydobycia i potencjalnymi możliwościami, a także kolosalnymi środkami finansowymi niezbędnymi do realizacji tego celu, stawiają całą eksploatację cudownej energii przyszłości pod znakiem zapytania.
