E-wykluczenie w Polsce
Nie jesteś na Facebooku? Kolejne spotkanie znajomych przejdzie ci koło nosa. Nie masz maila, twój telefon nie jest na stałe podłączony do sieci? Nie można się z Tobą skontaktować i nie istniejesz towarzysko. Nie grasz w najnowsze gry przeglądarkowe? Zostajesz wykluczony przez rówieśników z grupy, bo nie ma o czym z tobą rozmawiać. Jakkolwiek dzisiaj brzmi to nieco fantastycznie, to już za kilka lat może okazać się czymś oczywistym.
E-wykluczenie (wykluczenie cyfrowe)
E-wykluczenie, nazywane również wykluczeniem cyfrowym lub podziałem cyfrowym, to podział społeczeństwa według kryterium dostępu do nowych technologii i umiejętności wykorzystania ich. Cyfrowe wykluczenie może być powodowane wieloma czynnikami. Po pierwsze, jest to brak dostępności do sprzętu (brak komputera, smartfonu, brak dostępu do internetu). Ten typ wykluczenia dotyczy zazwyczaj ludzi o niskich dochodach, z małych miasteczek i wsi. Drugim czynnikiem jest wiedza potrzebna do obsługi tych urządzeń. To wykluczenie najczęściej dotyka osób starszych (w wieku powyżej 60 lat), które nie miały możliwości nauczenia się obsługi komputera w szkole, czy w pracy. Trzeci czynnik to znajomość języków, konieczna do poruszania się w internecie (również i tutaj najczęściej brakuje jej w małych miastach i na wsiach, częściej wśród osób starszych).
Bariery
W ostatnich latach inwestycje z funduszy strukturalnych (głownie w ramach Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka) pozwoliły ograniczyć nieco tzw. twarde bariery (strukturalne). Problemem pozostają nadal bariery miękkie, przede wszystkim motywacja do nauki i zmian oraz wiedza. Badania CBOS z 2010 roku [http://www.cbos.pl/SPISKOM.POL/2010/K_079_10.PDF] pokazują, że mimo posiadania komputera w domu (66% ankietowanych), tylko 55% korzysta z niego więcej niż raz w tygodniu. Ilość osób korzystających z internetu maleje wraz z wiekiem – o ile w grupie 18-24 lata z internetu korzysta 93% osób, o tyle w grupie najstarszej (powyżej 65 lat) tylko 6%. Barierą jest również wykształcenie – osoby z wyższym wykształceniem częściej korzystają z internetu, niż te z podstawowym (odpowiednio 88% i 30%). Różny jest także cel korzystania z globalnej sieci – osoby słabiej wykształcone koncentrują się na rozrywce, lepiej wykształcone na poszukiwaniu informacji.
Dobrze wykorzystać Internet
O tym, że umiejętność wykorzystania internetu i dostęp do nowych technologii mają pozytywny wpływ na rozwój społeczeństwa nie trzeba nikogo przekonywać. Coraz więcej wykonywanych zawodów (szacuje się, że w 2020 roku będzie to aż 90%) będzie wymagało tzw. kompetencji cyfrowych. Kompetencje te, to oprócz umiejętności obsługi programów i sprzętu, również umiejętność znalezienia informacji w sieci, zweryfikowania jej prawdziwości i wykorzystania jej w działaniach. Wielu e-wykluczonych nawet nie zdaje sobie sprawy z tego, jak komputer i Internet mógłby ułatwić ich życie. Specjalnie dla nich realizowane są projekty pozwalające zdobyć niezbędne kompetencje cyfrowe i włączyć ich do grupy społeczeństwa aktywnego w sieci.
