Cynk i jego stopy

Cynk jest metalem o dobrych własnościach plastycznych, małej wytrzymałości na rozciąganie i niskiej temperaturze topnienia (418°C). Cynk stosuje się na przeciwkorozyjne powłoki ochronne głównie blach i drutów, a w budownictwie w postaci blach płaskich i falistych na pokrycia dachów. Jest stosowany również do wytwarzania baterii elektrycznych oraz opakowań w postaci folii, a także jako składnik różnych stopów.

W zależności od sposobu wytwarzania norma PN-EN 1179:2005 ujmuje następujące gatunki cynku: hutniczy, rafinowany, elektrolityczny i rektyfikowany. Gatunki cynku uzyskane podczas recyklingu wyrobów cynkowych są podane w normie PN-EN 12283:2004.

Rodzaje i charakterystyka stopów cynku

Głównymi składnikami stopów cynku są: aluminium, miedź i niekiedy mangan. Większość stopów cynku może być stosowana do odlewania i do obróbki plastycznej. Stopy zawierające powyżej 5,4% aluminium są stopami wyłącznie odlewniczymi.
Stopy cynku z aluminium i ewentualnie innymi pierwiastkami są znane pod nazwą znal. Można je łatwo spawać i hartować oraz obrabiać. Znale po obróbce plastycznej mają dobrą wytrzymałość i plastyczność. Duże znaczenie techniczne mają stopy odlewnicze ZnAl10Cu5 i ZnAl28Cu4. Są stosowane jako stopy łożyskowe oraz na ślimacznice i prowadnice. Odlewy ciśnieniowe ze stopów cynku znalazły zastosowanie w przemyśle maszynowym na: korpusy, armaturę, gaźniki samochodowe, części maszyn drukarskich, klamki, obudowy itp.

W normie PN-EN 12844:2001 podano orientacyjny skład chemiczny i własności odlewniczych stopów cynku. Przykłady oznaczeń: ZZp16, ZP2, ZP8.

Opracowano na podstawie materiałów KOWEZIU.