Definicja i rodzaje podziałek rysunkowych (PN-EN ISO 5455)

Podziałka (skala odwzorowania) - to stosunek wymiaru liniowego elementu przedmiotu przedstawionego na oryginale rysunku do wymiaru tego samego elementu na przedmiocie. Inaczej mówiąc jest to iloraz wielkości elementu zmierzonej na rysunku do wielkości rzeczywistej tego elementu.

Rozróżnia się następujące rodzaje podziałek:
– Podziałka naturalna (rzeczywista) 1:1.
– Podziałki zwiększające 2:1, 5:1, 10:1, 20:1, 50:1.
– Podziałki zmniejszające 1:2, 1:5, 1:10, 1:20, 1:50, 1:100, 1:200, 1:500, 1:1000, 1:2000, 1:5000, 1:10000.

Wykorzystywane są wielokrotności podzielników liczby 10 - czyli 1, 2, 5 i 10.

Przykładowe zalecenia co do doboru wielkości podziałek przedstawiono w tabeli 1.1. Przyjęcie podziałki dla określonego rysunku zależy od złożoności przedstawianego przedmiotu oraz celu jakiemu ma służyć rysunek. Wybrana podziałka powinna być wy-starczająco duża, aby przedstawiana informacja była łatwo i czytelnie rozpoznawana i odbierana.

Podziałka i wielkość obiektu decyduje o rozmiarach rysunku. Oznaczenie podziałki należy wpisywać do tabliczki rysunkowej. Jeśli używa się wię-cej niż jednej podziałki, w tabliczce wpisuje się tylko podziałkę główną a pozostałe w pobliżu numeru pozycji lub literowego oznaczenia odpowiedniego szczegółu widoku lub przekroju.

Podziałki - Zastosowanie

50:1
Fragmenty części lub bardzo drobne części mechaniki precy-zyjnej.

10:1
Drobne części.

5:1
Części o skomplikowanych kształtach.

2:1
Detale.

1:1
Detale, rysunki złożeniowe (zestawieniowe) małych urządzeń.

1:2
Duże elementy, duże rysunki zestawieniowe.

1:5
Rysunki zestawieniowe dużych maszyn.

1:10 i więcej
Rysunki dużych urządzeń, np. siłowni wiatrowej, zawierające elementy ich posadowienia np. na fundamentach.

Tabela 1.1. Przykładowe zastosowania rodzajów podziałek
Źródło: Podręczny Poradnik Mechanika, dostępność: http://www.softdis.pl/

Opracowano na podstawie materiałów KOWEZIU.