Rurki instalacyjne i listwy montażowe
Instalacja elektryczna – układana pod tynkiem lub na tynku – może być montowana z użyciem rurek instalacyjnych typu RL (wykonanych z tworzyw sztucznych), a także w elementach wylewanych z betonu, umieszczając odpowiednie odcinki rurek w trakcie budowy szalunku. Mocuje się je wówczas do prętów zbrojenia (przed wylaniem betonu). Przewody wciąga się do rurek po ich zamontowaniu oraz po założeniu puszek. Odcinki rurek pomiędzy puszkami nie powinny przekraczać 10 m. Przy zmianie kierunku trasy instalacji, rurki łączy się złączkami karbowanymi, które pozwalają wymodelować łuk zakrętu.
Rys. 2.18. Listwa montażowa
a) sposób ułożenia przewodów, 1 podstawa listwy mocowana do podłoża, 2 pokrywa (uchylna), 3 przewody; b) listwa ze sprzętem Instalacyjnym: 1 narożnik, 2 listwa, 3 wyłącznik, 4 rozgałęzienie
Źródło: Musiał E., Instalacje i urządzenia elektroenergetyczne, Warszawa, WSiP, 2005.
Średnice zewnętrzne rur instalacyjnych są znormalizowane i obejmują szereg: 16, 18, 20, 21, 22, 25, 28, 37 i 47 mm. Liczba przewodów, które wciąga się do wnętrza rurki, zależy od przekroju żyły i grubości izolacji. Przewody mogą być pojedyncze lub kabelkowe. Widok rurki instalacyjnej i sposób jej montażu przedstawiono na rysunku.
We współczesnej technologii montażu instalacji na tynku wykorzystuje się listwy montażowe (nazywane również kanałami kablowymi), mocowane do podłoża, w których swobodnie układane są przewody, a następnie zamyka się wnętrza pokrywami. Pokrywa może być uchylana lub zdejmowana i zakładana przez zaciśnięcie wykorzystujące elastyczność materiału, z którego jest wykonana listwa. Wymiary zamontowanej listwy zależą od liczby przewodów (liczby żył i ich przekroju) ułożonych na tej samej trasie. Typowe wymiary (bxh mm) to: 10x10, 17x10, 17x15, 32x10, 32x15, 50x18 mm. W warunkach domowych stosowane będą listwy o małych gabarytach i to raczej w sytuacjach związanych z modernizacją instalacji i dobudowaniem, np. sieci komputerowej, telekomunikacyjnej, przeciwwłamaniowej albo przeciwpożarowej.
Do połączenia rurek z puszkami oraz wyprowadzenia przewodów z rury niezbędne są mufy z uszczelnieniem. Rury łączy się tulejkami łączącoprzedłużającymi, natomiast przejście z konstrukcji betonowej, albo ceglanej na drewnianą, względnie kartonowogipsową, wykonuje się z muf łączących.
Uchwyty mocujące rurki i przewody kabelkowe
Rurki i listwy instalacyjne są mocowane do ścian, bądź innych elementów konstrukcyjnych, za pomocą uchwytów rozłączanych, kabłąkowych oraz opasek metalowych i plastikowych.
Uchwyty mocuje się do ściany kołkami rozporowymi z wkrętami. Istnieje również odmiana uchwytu zaciskowego dla rurki instalacyjnej, wykonanego razem z kołkiem (służącym do zamocowania w otworze – ściany bez użycia wkrętu).
Rys. 2.19. Mocowanie rur i przewodów kabelkowych do powierzchni ścian
a) uchwyt rozłączany do przewodów kabelkowych; b) montaż uchwytu; c) uchwyt kabelkowy l opaska mocująca; 1 – kabłąk, 2 – rurka z przewodami lub przewód kabelkowy, 3 – zaczep uchwytu, 4 – podstawa uchwytu, 5 – wkręt, 6 podłoże (ściana), 7 – warstwa tynku, 8 – kołek rozporowy, 9 – opaska metalowa lub plastykowa
Źródło: Poradnik inżyniera elektryka t. 3, Praca zbiorowa, Warszawa, WNT, 2005.
Odstępy pomiędzy uchwytami mocującymi przewody kabelkowe wynoszą od 30 do 40 cm na odcinkach poziomych i około 60 cm na pionowych. Jednak przy puszce rozgałęźnej lub przyłączeniowej uchwyt musi być zamocowany w odległości nie większej niż 10 cm.
Listwy instalacyjne (kanały kablowe) przytwierdza się wkrętami do kołków rozprężnych zamocowanych w ścianie, albo w elementach konstrukcji; można je także przykleić do powierzchni ściany lub podłogi.
Wprowadzenie kabla przyłącza do budynku oraz przewodów instalacji telefonicznej i telewizji kablowej wymaga zastosowania przepustu przez ścianę. Jednym z możliwych rozwiązań tego typu jest ogniotrwały przepust przez ścianę, który jednocześnie zapewnia szczelność, a ponadto umożliwia wygodne wyrównanie potencjałów instalacji wprowadzanych do budynku.
Przepust jest rozbieralny, co pozwala na wymianę fragmentów uszkodzonych lub modernizowanych instalacji. Nadaje się również do wykonania przejścia instalacji przez pomieszczenia z zagrożeniem pożarowym i wybuchowym (gaz) oraz wprowadzenia do budynku rur instalacji wodnej, kanalizacyjnej, gazowej i ciepłowniczej.
Opracowano na podstawie materiałów KOWEZIU.