Napędy obrabiarek

Każda obrabiarka, niezależnie od tego czy jest obrabiarką o prostych czy złożonych ruchach kształtowania, ma układ napędowy. Jak wynika z zasad kształtowania, obrabiarka ma najczęściej dwa ruchy napędowe, a mianowicie ruch główny (roboczy) oraz ruch
posuwowy. Odstępstwem od takiego układu napędowego są przypadki, gdy na skutek zastosowania narzędzia kształtowego konieczny jest tylko ruch główny oraz przypadki, gdy na skutek zastosowania narzędzia wieloostrzowego obrotowego (freza, ściernicy) ruch główny jest z punktu widzenia kształtowania ruchem biernym i istnieje konieczność zastosowania dwóch ruchów posuwowych. Zarówno ruch główny określany szybkością skrawania, jak i ruch posuwowy określamy wielkością posuwu zależne są od parametrów skrawania.

Przekładnia pasowa

Przekładnie pasowe znajdują szerokie zastosowanie w obrabiarkach. Do ich podstawowych zalet należą:

• łagodne i bez drganiowe przenoszenie napędu,
• możliwość przenoszenia napędu na znaczna odległość,
• występowanie poślizgu (wyjątek stanowią tylko pasy uzębione w przypadku występowania nadmiernego obciążenia).

Ostatnia z podanych cech eliminuje konieczność użycia w napędzie sprzęgieł przeciążeniowych lub sprzęgieł bezpieczeństwa. W napędach obrabiarek stosuje się przekładnie z pasami płaskimi, z pasami klinowymi lub z pasami uzębionymi. Rys. 15 przedstawia
przykładowe koła pasowe stosowane do pasów płaskich, pasów klinowych, pasów uzębionych

Rys. 4.15. Koła pasowa: a). do pasków płaskich, b). do pasków klinowych, c). do pasków zębatych

Źródło: http://www.itm.ps.pl/dyd/Obrabiarki/Kinematyka%20tokarki.pdf

Pasy płaskie dzięki dużej podatności na zginanie są stosowane zwłaszcza do pracy przy dużej prędkości. Niewielka wypukłość wieńca koła pasowego f = 0,01 B ma na celu zapobieżenie spadania podczas pracy. Pasy klinowe w porównaniu z pasami płaskimi lepiej przylegają do koła pasowego, umożliwiają stosowanie mniejszego kata opasania oraz mniejszego napięcia wstępnego.
Pasy klinowe najczęściej występują w układach równoległych po kilka pasów obok siebie. Pasy uzębione na wewnętrznym obwodzie maja wykonane występy zapobiegające ich poślizgowi. Pasy takie są wzmacniane wewnątrz stalowymi linkami, które zapobiegają rozciągnięciu sie pasa oraz umożliwiają przenoszenie przez przekładnie większych obciążeń.

Skrzynka prędkości

Skrzynki prędkości - są to zespoły napędowo-przekładniowe składające się z przełączalnych przekładni zębatych powiązanych miedzy sobą w ten sposób, aby z jednej lub kilku prędkości obrotowych wałka wejściowego (pierwszego) można było otrzymać ciąg prędkości n1, n2 ... nk wałka wyjściowego (ostatniego). Skrzynki prędkości spełniają role organów stopniowej zmiany przełożenia w łańcuchach kinematycznych ruchów głównych. Skrzynki prędkości wchodzące w skład łańcuchów kinematycznych ruchów posuwowych nazywamy skrzynkami posuwów.

Nawrotnica

Nawrotnica jest mechanizmem służącym do zmiany kierunku ruchu obrotowego, występuje głównie w napędach ruchów posuwowych. Najczęściej stosowane są nawrotnice składające sie z kół zębatych walcowych, przełączonych sprzęgłem lub kołem przesuwnym (rys. 16) gdy jej przełożenie jest dla obu kierunków jest takie samo.

Rys. 4.16. Schemat kinetyczny nawrotnicy.

Źródło: http://www.itm.ps.pl/dyd/Obrabiarki/Kinematyka%20tokarki.pdf

Skrzynki posuwów

Skrzynki posuwów służą do stopniowej zmiany przełożenia w łańcuchach kinematycznych ruchów posuwowych. W skład łańcucha kinematycznego poza skrzynka posuwów wchodzą: przekładnia napędowa łącząca skrzynkę posuwów ze źródłem ruchu (przekładnia zębata, łańcuchowa, pasowa, gitarowa) oraz przekładnia przenosząca napęd od skrzynki posuwów na mechanizm pociągowy przekształcający ruch obrotowy na prostoliniowy. Ze względu na sposób doprowadzenia napędu skrzynki posuwów można podzielić na:

• napędzane niezależnie od wrzeciona - przez silnik główny lub oddzielny i takie skrzynki występują w obrabiarkach w których posuw wyrażony jest w [mm/min] – frezarki,
• napędzane od wrzeciona; występują one w obrabiarkach, w których posuw określany jest w [mm/obr] - tokarki, wiertarki.

Opracowano na podstawie materiałów KOWEZIU.