Budowa i zasada działania frezarki uniwersalnej
Frezarki odznaczają się uniwersalnością zastosowania, po tokarkach są obrabiarkami najbardziej rozpowszechnionymi. Stosowanie narzędzi wieloostrzowych oraz dużych wartości parametrów skrawania czyni frezarki obrabiarkami o dużej wydajności. Ruch główny wykonuje wrzeciono wraz z zamocowanym w nim narzędziem, ruch posuwy, zazwyczaj prostoliniowy, wykonuje stół frezarski z zamocowanym na nim przedmiotem obrabianym. Napęd posuwów (wzdłużnego i poprzecznego) we frezarkach najczęściej jest nie zależny od napędu wrzeciona i realizowany jest odrębnym silnikiem.
Najbardziej są rozpowszechnione frezarki wspornikowe tzw. konsolowe. Frezarki tego typu mogą mieć oś wrzeciona usytuowaną poziomo lub pionowo. Na rys. 9 przedstawiono frezarkę uniwersalną KNUT WF 2.1 z możliwością usytuowania osi wrzeciona pionowo, poziomo lub skośnie do przedmiotu obrabianego.
Rys. 4.9. Budowa uniwersalnej frezarki wspornikowej: 1-wrzeciono pionowe, 2- wrzeciono poziome, 3- podziałka skrętu osi pionowej wrzeciona, 4- belka wspornikowa , 5 posuw ręczny poprzeczny, 6 – wyświetlacz pozycji, 7 – skrzynka prędkości obrotowej wrzeciona, 8 – skrzynka posuwów, 9 – posuw ręczny wzdłużny, 10 – posuw ręczny pionowy, 11 – korpus , 12 – wspornik
Źródło: http://www.prz.rzeszow.pl/ktwia/download/frezowanie1.pdf
Na prowadnicach korpusu (11) przesuwa się pionowo wspornik (12) zwany konsolą, na którym umieszczony jest stół z możliwością przesuwu wzdłużnego. W górnej części znajduje się belka wspornikowa (4) z zamocowanym wrzecionem pionowo –skrętnym. Belka wspornikowa realizuje dwa zadania, po pierwsze wykonuje przesuw poprzeczny narzędzia, po drugie podtrzymuje narzędzie w konfiguracji poziomej wraz zainstalowaną na prowadnicach podtrzymką.
Oprzyrządowanie frezarki
Podzielnice uniwersalne – podzielnica jest zaopatrzona w trzy wymienne tarcze o następujących liczbach otworów: I tarcza: 15, 16, 17, 18, 19, 20; II tarcza: 21, 23, 27, 29, 31, 33; III tarcza: 37, 39, 41, 43, 47, 49. Wyposażenie normalne podzielnicy stanowi: konik z pochylną obsadą i nastawną wysokością kła, podpórka nastawna do frezowania długich przedmiotów i kieł z zabierakiem. Podzielnice tego typu stosuje się do obróbki przedmiotów wymagających podziału obwodu na równe lub nierówne części (np. frezowanie prostoliniowych rowków o różnym zarycie na obwodzie wałka, frezowania wielowypustów, frezowanie wałków wielobocznych, nacinania uzębień frezami krążkowymi lub
palcowymi). Na rys. 10 przestawiono podzielnicę uniwersalną wraz konikiem.
Rys. 4.10. Podzielnica uniwersalna
Źródło: http://www.prz.rzeszow.pl/ktwia/download/frezowanie1.pdf
Stół uchylno – obrotowy – jest stosowany do frezowania ciągłego drobnych przedmiotów dookoła osi obrotu stołu oraz do frezowania bocznych powierzchni i rowków po łuku koła w przedmiotach o większych wymiarach, najczęściej stoły te stosowane są na frezarkach pionowych. Na rys. 11 przedstawiono stół uchylno – obrotowy. Na powierzchni stołu wykonane zostały rowki teowe umożliwiające mocowanie przedmiotu obrabianego.
Imadło uchylno – obrotowe – jest stosowane do szybkiego mocowania drobnych przedmiotów w produkcji jednostkowej lub małoseryjnej. Dzięki możliwości skrętu oraz nadania kąta pochylenia imadła, znacznie zwiększają się możliwości technologiczne wytwarzania. Na rys. 12 przedstawiono imadło uchylno – obrotowe.
Zestaw do bezpośredniego mocowania przedmiotu. – mocowanie bezpośrednie przy użyciu docisków stosowane jest do średnich i wielkich przedmiotów o prostej, nie skomplikowanej geometrii w produkcji małoseryjnej. Na rys.13 przedstawiono zestaw do bezpośredniego mocowania przedmiotów w skład którego wchodzą: łapy dociskowe, śruby mocujące, kamienie ustalające, elementy podpierające itd.
Rys. 4.11. Stół uchylno – obrotowy
Źródło: http://www.prz.rzeszow.pl/ktwia/download/frezowanie1.pdf
Rys. 4.12. Imadło uchylno – obrotowe
Źródło: http://www.prz.rzeszow.pl/ktwia/download/frezowanie1.pdf
Rys. 4.13. Zestaw do bezpośredniego mocowanie przedmiotu
Źródło: http://www.prz.rzeszow.pl/ktwia/download/frezowanie1.pdf
Mocowanie narzędzi frezarskich
Mocowanie frezów zależy do ich konstrukcji. Do tego celu stosuje się różne trzpienie i oprawki. Stożki w gnieździe wrzeciona frezarki SK, o zbieżności 7:24 służą do mocowania i ustalania trzpienia w osi wrzeciona. Stożek ten jest mocowany śrubą przechodzącą przez wrzeciono, natomiast moment obrotowy z wrzeciona przenoszony jest przez kamienie zabierakowe umieszczone na powierzchni czołowej końcówki wrzeciona. Do zalet tego systemu mocowania można zaliczyć: proste wykonanie, symetryczną konstrukcję, zdolność samocentrowania. Na rys. 14 przedstawiono trzpienie frezarskie do mocowania frezów.
Rys. 4.14. Trzpienie frezarskie
Źródło: http://www.prz.rzeszow.pl/ktwia/download/frezowanie1.pdf
Opracowano na podstawie materiałów KOWEZIU.