Jakie czujniki bezpieczeństwa są stosowane w przemyśle?

Bezpieczeństwo pracy - ludzi i maszyn - to priorytet i jednocześnie wymóg, jaki nakładają na nas regulacje prawne. Na co dzień, dla zachowania pełnego bezpieczeństwa pracy, wykorzystywanych jest wiele procedur ochronnych oraz zaawansowanych technologii. Wśród dostępnych rozwiązań mamy m.in. wyłączniki bezpieczeństwa, określane również wyłącznikami awaryjnymi. Ich dobór podyktowany jest najczęściej przeznaczeniem, a działanie określają wykorzystane technologie. Spośród czego możemy wybrać?

Wyłącznik bezpieczeństwa umożliwia natychmiastowe odłączenie zasilania

Zarówno wyłącznik bezpieczeństwa grzybkowy, jak i wyłącznik linkowy, czy też w formie świetlnej kurtyny, ma za zadanie odłączenie zasilania w sytuacji zagrożenia bezpieczeństwa, czy to ludzi, czy też pracujących urządzeń. Niezależnie od typu, wyłącznik wyposażony jest w mechanizm odłączający zasilanie, generuje najsilniejszy sygnał kierowany do maszyny, jest łatwo dostępny i pozwala na szybką reakcję operatora (chyba że jest to rozwiązanie uruchamiane pełni automatycznie, bez ingerencji operatora). Co istotne reakcja ta nie stanowi żadnego ryzyka dla osoby podejmującej działanie awaryjne. Wśród dostępnych rozwiązań najpowszechniejszym jest tutaj z pewnością wyłącznik grzybkowy, proponowany wśród zaawansowanych przycisków bezpieczeństwa. Pozostałe wyłączniki to linkowy, czujniko - wyłącznik, bezkontaktowy wyłącznik magnetyczny (wykorzystywany najczęściej do nadzoru drzwi i pokryw dostępu do maszyn przykładowo https://indual.pl/kategoria-produktu/automatyka-przemyslowa/czujniki-przemyslowe/czujniki-magnetyczne/) oraz bariera świetlna (zabezpiecza właściwe położenie urządzeń i maszyn na linii produkcyjnej). Przyjrzyjmy się im bliżej.

Stop awaryjny, czyli wyłącznik grzybkowy

Wyłączniki grzybkowe to przyciski w kolorze czerwonym na żółtym tle, jak sama nazwa wskazuje - w kształcie grzybka. Naciśnięcie przycisku odcina zasilanie i wstrzymuje pracę maszyny. Sam przycisk zostaje w ten sposób zablokowany, co gwarantuje bezpieczeństwo i eliminuje ryzyko ponownego uruchomienia maszyny. Po przeprowadzonej akcji zatrzymania awaryjnego wyłącznik bezpieczeństwa grzybkowy musi zostać zresetowany, w zależności od modelu może się to odbyć poprzez obrót lub wyciągnięcie, użycie klucza, czy przesunięcie kołnierza zabezpieczającego przed nieumyślną aktywacją.

Wyłącznik grzybkowy będzie optymalnym wyborem dla zabezpieczenia maszyn wykorzystywanych w górnictwie, hutnictwie (odporność urządzeń na zapylenie oraz wersje iskrobezpieczne wyłączników), w przemyśle przetwórstwa kruszyw, czy też w branży motoryzacyjnej. Na rynku dostępne są m.in. wyłączniki grzybkowe wyposażone w diodę LED - gdy lampka świeci na zielono styki wyłącznika są zamknięte. Kolor czerwony diody oznacza, że wyłącznik został uruchomiony. Dodatkowym wyposażeniem bywa także sygnał dźwiękowy ciągły lub pulsujący.

Wyłączniki linkowe

Wyłączniki linkowe mogą zostać uruchomione z dowolnego miejsca, w którym przebiega stalowa linka połączona z zatrzaskowym wyłącznikiem. Przerwanie zasilania i unieruchomienie maszyny następuje po prostu poprzez pociągnięcie linki. Wyłączniki tego typu znajdują najczęściej zastosowanie na odsłoniętych maszynach i częściach maszyn, a także na ciągach produkcyjnych, gdzie niemożliwe jest zamontowanie odpowiednich osłon. To optymalna propozycja w przypadku zabezpieczania taśmociągów, maszyn do obróbki drewna, maszyn tekstylnych, czy pras drukarskich.

Czujniko - wyłączniki mechaniczne

Mechaniczne czujniko-wyłączniki dedykowane są ochronie położenia drzwi i osłon maszyn. Tego typu mechanizm nadzoruje drzwi i pokrywy zabezpieczające dostęp do urządzeń niebezpiecznych.

Bezdotykowy wyłącznik magnetyczny

Wyłączniki magnetyczne znajdują zastosowanie w drzwiach, osłonach i klapach chroniących dostępu do niebezpiecznych maszyn, urządzeń i stref. Ich zasada działania opiera się o kontrakton. Zbliżenie magnesu do strefy czujnika umożliwia przepływ prądu, oddalenie odcina zasilanie.

Świetlna kurtyna bezpieczeństwa

Świetlne kurtyny (bariery) bezpieczeństwa to optoelektroniczne urządzenia tworzące sensoryczną barierę opartą na liniach świetlnych. Naruszenie bariery generuje sygnał, który odcina dopływ energii elektrycznej i zatrzymuje maszynę. Kurtyny znajdują zastosowanie w miejscach chronionych, w których nikt nie powinien przebywać.

Wyłącznik bezpieczeństwa - zasady doboru

Jak wybrać optymalny wyłącznik bezpieczeństwa? Kluczowym elementem będzie tutaj dopasowanie wyłącznika do warunków jego pracy. Pod uwagę należy wziąć specyfikę maszyny oraz możliwości zamontowania na niej wyłącznika. Nie mniej ważny jest rodzaj wykonywanych przez maszynę zadań oraz jej obsługa (automatyczna bądź przez operatora). I tak wyłącznik awaryjny grzybkowy znajdzie zastosowanie w większości branż, na co ma zdecydowanie wpływ jego uniwersalny charakter oraz wysoka odporność na negatywne czynniki zewnętrze, jak wilgoć, zapylenie, temperatura czy zagrożenie wybuchem (wspomniane wcześniej wersje iskrobezpieczne wyłączników).

Ryzyko takich zachowań i wydarzeń jak niemyślny błąd operatora maszyny, czy przypadkowe wtargnięcie na określona strefę roboczą, będzie z kolei wymagać zastosowania wyłączników w pełni zautomatyzowanych, uruchamianych bez ingerencji osób.

Materiał zewnętrzny